Hauteskunde-sistema
Espainian, Europako Parlamentuko diputatuak hautatzeko hauteskunde-barrutia lurralde nazionala da; beraz, hautagaitzak aurkezten dituzten alderdi politikoek zerrenda bakar, itxi eta bateratu baten bidez egiten dute, lurralde nazional osoan.
Dena den, hautagai-zerrendek eskatu ahal izango dute boto-txartelen hedapen-eremua Estatukoa baino txikiagoa izatea, izen, sigla eta sinbolo desberdinekin, eta zerrenda horietan sartutako hautagaiak aldatzea (Hauteskunde Araubide Orokorrari buruzko 5/1985 Legearen 221.4 eta 222. artikuluak)
Prozesu hauetako boto-paperak zuriak dira, eta alde batetik soilik egongo dira inprimatuta eta hautagaien alderdiaren, federazioaren, koalizioaren edo hautagai-taldearen izena, sigla eta sinboloa izan beharko dute. Gainera, hautagai guztien zerrenda osoa agertu beharko da izen eta abizen guztiekin eta hautagaitza osatzen duten ordezkoekin.
Barne Ministerioak egiten ditu Europako Parlamenturako hauteskundeetako boto-paperak, eta Gobernuaren ordezkaritzei eta ordezkariordetzei banatzen dizkie, Espainia osoko udalei helaraz diezazkieten.
Ekoizten diren lehen boto-paperak eta gutun-azalak hautesle Erroldaren Bulegoan entregatuko dira posta bidezko eta atzerrian bizi diren hautesleen boto eskaerei erantzuteko.
Eserlekuak boto-zenbaketaren emaitzen arabera esleitzeko, honako arau hauek aplikatzen dira:
- Handienetik txikienera ordenatzen dira, zutabe batean, hautagaiek lortutako botoen zifrak.
- Hautagaitza bakoitzak lortutako boto kopurua 1, 2, 3 eta abarrekin zatitzen da, eserlekuen kopurua osatu arte.
- Zatidura handienak lortzen dituzten hautagaitzei ematen zaizkie eserlekuak, beheranzko hurrenkeran.
Esleipen horri “D’Hondt metodoa" esaten zaio, hau da, aulkiak hautagai-zerrenden artean banatzeko sistema tradizionala, lortutako boto-kopuruarekiko proportzionala.
Botoak baliozkoak edo baliogabeak izan daitezke.
Baliozko bototzat jotzen da:
- Hautagaitzari emandako botoa eta
- Boto zuria
legezko eskakizunak beteta hautetsontzian sartua.
Boto zuria honako hau da:
- Boto-paperik ez duten gutun-azala.
- Legez erretiratutako hautagai baten alde emandako botoa.
Baliogabea da eredu ofiziala ez den edo aldatuta dagoen gutun-azal batean emandako botoa; eredu ofiziala ez den boto-papera, aldatuta, hautsita edo urratuta dagoena; gutun-azalik gabeko boto-paperean emandako botoa; eta hauteslearen borondatea argitu ezin den botoa (adibidez, hainbat hautagai-zerrendatako boto-paper bat baino gehiago duen gutun-azala).
Halaber, botoa baliogabetzat hartuko da, boto-paperean honelakorik gertatuz gero: hautagaien izenak aldatuak, gehituak edo ezabatuak, edo haien kokapen ordena aldatua izatea, edo bertan zernahi idatzia, edo nahita beste edozein aldaketa mota egina izatea.
Baldin botoa emateko gutun-azalean hautagai-zerrenda bereko boto-paper bat baino gehiago badago, baliozko boto bakar gisa zenbatuko da. Hautagairen baten ondoan seinale, gurutze edo gurutze bat duten boto-paperetan emandako botoak baliozkotzat joko dira, baldin marka horiek ez badira boto-paperaren konfigurazioa aldatu dela edo hautagairen baten edo haien alderdi politikoaren gaitzespena adierazi dela ondorioztatzeko adinakoak.